رابطة همزیستی میکوریزی با عناصر غذایی نیتروژن، فسفر و پتاسیم و آنزیم های خاک ریزوسفر شن (lonicera nummulariifolia) در رویشگاه چهارطاق اردل

قارچ­های میکوریزی از اجزای حیاتی سیستم­های پایدار خاک و گیاه­اند و یکی از راهبردهای مناسب برای جنگلکاری و نهالکاری پایدار محسوب می­شوند. تحقیق حاضر با هدف بررسی وضعیت همزیستی میکوریزی، فعالیت آنزیم­های اسید و آلکالین فسفاتاز و عناصر نیتروژن، فسفر و پتاسیم ریزوسفر گونة شن (lonicera nummulariifolia)  در رویشگاه چهارطاق اردل واقع در استان چهارمحال و بختیاری انجام گرفت. بدین منظور از ریشه­های پنج پایه از شن و خاک اطراف آنها در دو فصل بهار و پاییز نمونه­برداری شد. نتایج نشان داد که شن یک گیاه میکوریزی است. درصد کلنیزاسیون میکوریزی در بهار 2/90 و در پاییز 6/80 بود. همچنین فعالیت آنزیم­های اسید و آلکالین فسفاتاز به­ترتیب در بهار 59/240 و 85/392 و در پاییز 48/146 و 295 میکروگرم پارانیترو فنیل فسفات در گرم خاک بود. تمامی عناصر اندازه­گیری­­شده در بهار مقادیر بیشتری نسبت به پاییز داشتند. ضریب همبستگی معنی­داری بین فسفاتازهای خاک با نیتروژن کل و مادة آلی در بهار و آلکالین فسفاتاز و نیتروژن کل در پاییز وجود داشت. بالا بودن کلنیزاسیون میکوریز آربسکولار و فعالیت اسید فسفاتاز در بهار می­تواند به­دلیل شرایط مطلوب خاک و رشد ریشه­های مویین گیاه در اوایل فصل رویشی باشد. با توجه به منشأ میکروبی فسفاتاز قلیایی، افزایش این آنزیم در بهار شاخصی برای افزایش کمی و کیفی میکروارگانیسم­ها، افزایش معدنی­ شدن مواد آلی و ازدیاد مواد غذایی است. در مجموع، درصد چشمگیر کلنیزاسیون ریشه در شن، وابستگی این گونه را به همزیستی میکوریزایی نشان می­دهد، بنابراین تأثیر این قارچ­ها در نهالکاری با این گونه به­خصوص در رویشگاه­های تخریب­یافته بسیار حیاتی است.